Financiering

In de dienstverleningsovereenkomst met de BNG Bank is het liquiditeitenbeheer opgenomen. Een tekort aan middelen kan hierdoor op voordelige wijze worden geleend zonder risico voor de gemeente. Met behulp van de periodiek bijgestelde liquiditeitenplanning wordt inzicht verkregen in de financieringsbehoefte.

Ontwikkeling liquiditeitspositie
Op basis van geactualiseerde liquiditeitenplanningen worden de wijzigingen in de uitgaande en inkomende geldstromen opgevangen binnen de ruimte van de kasgeldlimiet. Gedurende het gehele jaar stond de financieringspositie van de gemeente door het investeringsvolume voor met name wegen en riolering onder druk. Met het op gang komen van de invorderingstermijnen gemeentelijke belastingen, de ontvangsten van de jaarlijkse uitkering uit het BTW-compensatiefonds per 1 juli en de verkoop van het pand Ter Hoffsteedeweg 1 is de financieringsbehoefte en liquiditeitspositie gedurende het jaar 2019 in control gebleven. Door de voortgang van de onderhanden en geplande investeringen en de reguliere aflossing van de vaste geldleningen moest aan het einde van 2019 een beroep op de geld- en kapitaalmarkt worden gedaan. De schuldpositie voor langlopende geldleningen is met € 6 miljoen gedaald. In afwachting van de verkoopopbrengst aandelen Eneco is de financieringsbehoefte met kasgeldleningen opgevangen.  

Leningenportefeuille

Financieringspositie
Gemeentefinanciering heeft betrekking op de financiering van de organisatie voor de lange termijn. Zodra de financieringsmiddelen (de reserves, voorzieningen en opgenomen geldleningen) lager zijn dan het totaal van de boekwaarde van de investeringen, inclusief voorraden, is dit een teken dat de gemeente een vaste geldlening moet gaan aantrekken.

In 2019 is het financieringsoverschot omgeslagen in een tekort van circa € 5,7 miljoen. Het eigen vermogen is als gevolg van de extra afschrijvingen investeringen met maatschappelijk nut van vóór 2017 met € 4 miljoen afgenomen. Zie ook de afname van de vaste activa. Met de aflossing van een vaste geldlening van € 5 miljoen in december 2019 is ook de vaste schuldpositie afgenomen. Zoals hiervoor al gememoreerd is de financieringsbehoefte in afwachting van de verkoopopbrengsten aandelen Eneco met kasgeldleningen opgevangen. Na ontvangst van de Eneco gelden is de financieringsbehoefte afgenomen en de financieringspositie onder controle.

Rentekosten
Het aantrekken en verstrekken van geldleningen betreft een treasury-activiteit waaruit respectievelijk rentelasten en rentebaten voortvloeien die worden verantwoord op het taakveld Treasury. Het saldo van deze rentelasten en -baten wordt aan de taakvelden toegerekend met behulp van een renteomslag. Rente van leningen die specifiek zijn aangetrokken voor een project of (door)verstrekking (=projectfinanciering) en rente aan grondexploitaties blijven buiten de omslagberekening. Dit geldt ook voor de rentevergoeding die evt. berekend wordt over het eigen vermogen en/of de voorzieningen. Het BBV laat een dergelijke rentevergoeding toe. Echter vanwege het verlangde inzicht, de eenvoud en transparantie is ervoor gekozen deze systematiek niet meer toe te passen. Verder heeft de gemeente geen projectfinancieringen aangetrokken.
De omslagrente wordt berekend door de aan de taakvelden toe te rekenen rente te delen door de boekwaarde per 1 januari van de vaste activa die integraal zijn gefinancierd. Het resultaat is een omslagpercentage van ca. 0,662% t.o.v. de begrote 0,81% en is gebaseerd op de in het verleden afgesloten en toekomstige af te sluiten vaste geldleningen. De rente is laag als gevolg van lagere rentes op de kapitaalmarkt.
In het volgende schema wordt inzicht gegeven in de werkelijke rentelasten externe financiering, het renteresultaat en de wijze van rentetoerekening.

De boekwaarde van de activa die integraal is gefinancierd per 1 januari 2019 bedraagt € 61,5 miljoen. De aan taakvelden toegerekende rente bedraagt € 0,407 miljoen.
De afwijking tussen de werkelijke rentelasten € 0,393 miljoen en de toegerekende rentelasten € 0,407 miljoen bedraagt € 0,014 miljoen. De afwijking is kleiner dan 25% en voldoet daarmee aan de richtlijn van het BBV. Het voordeel op de rentekosten is veroorzaakt door negatieve rentepercentages voor de korte financiering.

Schatkistbankieren
De wet verplicht alle decentrale overheden hun overtollige (liquide) middelen aan te houden bij het ministerie van Financiën, de rijksschatkist. Het woord 'overtollig' verwijst naar alle middelen die decentrale overheden niet onmiddellijk nodig hebben voor de publieke taak. De gemeente Bloemendaal mag haar overtollige middelen tot een bepaald bedrag buiten de schatkist van het Rijk aanhouden. Het drempelbedrag voor Bloemendaal bedroeg in 2019 op basis van het begrotingstotaal € 382.500. Dagelijks worden de overtollige middelen in rekening-courant automatisch met het rijk verrekend. De gemeente Bloemendaal heeft in 2019 geen substantiële overtollige middelen uitgezet. Met de verplichte deelname aan het schatkistbankieren is het beleggingsrisico waaraan de gemeente wordt blootgesteld nihil. Daarentegen dient de gemeente ook weer niet over liquide te zijn omdat de rente-inkomsten uit de verplichte belegging bij het rijk marginaal zijn. De liquiditeits- en koersrisico's worden continue bewaakt in relatie tot de stand in rekening-courant bij de BNG Bank.
Een decentrale overheid behoudt, op basis van de Wet Fido, de mogelijkheid om leningen te verstrekken en uitzettingen te verrichten uit hoofde van de publieke taak. Deelname aan schatkistbankieren verandert daar niets aan.