Berekening van de benodigde weerstandscapaciteit (de risico's)
De berekening is conform de nota Weerstandsvermogen 2015.
Een gemeente is vrij zelf de uitgangspunten en systematiek vast te stellen voor de wijze waarop het weerstandsvermogen wordt berekend. De manier om dit te doen is vastgelegd in de nota Weerstandsvermogen 2015 Gemeente Bloemendaal. De gehanteerde methode is normatief voor wat betreft risico’s in de klasse ‘laag’ en specifiek voor de risico’s in de klassen ‘gemiddeld ‘en’ hoog’. De klasse ‘laag’ omvat veel risico’s waarvan het niet doenlijk en zinvol is voor elk risico apart een waardering in geld aan te geven. Daarom wordt voor alle kleine en onbekende risico’s samen 3% van de structurele beïnvloedbare lasten als uitgangspunt genomen. Risico’s ‘midden’ en ‘hoog’ worden gewaardeerd in geld conform onderstaande systematiek.
De onderscheiden risico’s worden niet afzonderlijk gekwantificeerd, maar ingedeeld in de klassen ‘hoog’, ‘midden’ of ‘laag’. De inschatting hangt vooral samen met de mate waarin het risico zich voor kan doen.
Bij de vertaling naar het weerstandsvermogen wordt voor risico’s uit de klasse ‘hoog’ rekening gehouden met 60% van de geschatte financiële gevolgen. Bij risico’s uit de klasse ‘midden’ wordt rekening gehouden met 30% van de geschatte financiële gevolgen. Voor risico’s uit de klassen ‘hoog’ en ‘midden’ wordt onderscheid gemaakt in structurele en incidentele risico’s. Voor de dekking van structurele risico’s is veelal een structurele aanpassing binnen de exploitatie nodig. Voor incidentele risico’s kan het vermogen (reserves) ingezet worden.
Het overzicht van risico’s wordt jaarlijks geactualiseerd bij begroting en jaarrekening. De lijst kan worden beschouwd als een reële inschatting op basis van de beschikbare informatie.
Onderstaand is een samenvatting te zien van de inventarisatie van de risico’s, die niet op een of andere manier zijn ondervangen (waar geen voorziening voor is gevormd of verzekering voor is aangegaan) en een financieel gevolg kunnen hebben.
Berekening benodigde weerstandscapaciteit (risico's) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Maximaal risico | Kans | % | Incidenteel risico | Structureel risico | |
1. Tegenvallers bij uitvoering van de APPA | PM | ||||
2. Mogelijke tegenvallers outsourcing GRIT | PM | ||||
3. Grondexploitatie Vijverpark Overveen | 96.500 | 96.500 | 0 | ||
4. Grondexploitatie Haringbuys | 87.600 | 87.600 | 0 | ||
5. REMU claim n.a.v. verkoop aandelen Eneco | PM | ||||
6. Herverdeling gemeentefonds en verruiming belastinggebied gemeenten | PM | ||||
7. Open einde regelingen / decentralisatie taken Rijk (zoals Jeugdzorg, WMO, WWB, leerlingenvervoer, Paswerk). Voor inschatting van het structurele risico wordt 10% van de variabele lasten sociaal domein berekend. | 750.000 | hoog | 60% | 0 | 450.000 |
8. Explosievenopsporing. Mogelijk dienen hiervoor onverwachts substantiële kosten gemaakt te worden. | 500.000 | midden | 30% | 150.000 | |
9. Coronacrisis. Opbrengsten kunnen tegenvallen, kosten kunnen hoger uitvallen en mogelijk zijn er structurele consequenties. | PM | PM | |||
10. Weerstandsvermogen risico's laag en onbekend (3% van beïnvloedbare lasten) | laag | 1.382.280 | |||
Totaal | 1.716.380 | 450.000 | |||
Hieronder worden de risico's nader toegelicht.
1. Tegenvallers bij uitvoering van de APPA | |
|---|---|
Omschrijving | Tegenvallers bij uitvoering van de APPA |
Impact | PM |
APPA: Bij de daadwerkelijke pensionering van wethouders (na hun 65e) moet nog een bedrag worden nabetaald voor de actuariële ophoging van het wethouderspensioen. Om welk geldbedrag het gaat valt niet te zeggen. Verder bestaat het risico dat door (verdere) renteverlaging de gemeente moet bijstorten i.v.m. de APPA-verplichtingen. | |
2. Mogelijke tegenvallers outsourcing transitie GRIT / ICT | |
Omschrijving | Tegenvallers bij GRIT a.g.v. outsourcing |
Impact | PM |
GRIT is de lichte gemeenschappelijke regeling, die voor Heemstede en Bloemendaal het IT beheer uitvoert. Naar aanleiding van de in 2017 uitgevoerde Gateway review is besloten het door GRIT uitgevoerde beheer van onze ICT systemen te outsourcen naar een externe partij. Met de outsourcing verandert de GRIT van een beheersorganisatie naar een regie-organisatie. Tijdens de transitiefase kunnen de kosten hoger uitkomen dan verwacht. | |
3. Grondexploitatie Vijverpark Overveen | |
Omschrijving | Grondexploitatie Vijverpark Overveen |
Impact | € 96.500 |
De grondexploitatie is per balansdatum 31 december 2016 geliquideerd. Er zijn verplichtingen opgenomen voor de afrondende werkzaamheden. Resteert risico voor claims planschade. Het bedrag is overgenomen uit de grondexploitatie. | |
4. Grondexploitatie Haringbuys | |
Omschrijving | Grondexploitatie Haringbuys |
Impact | € 87.600 |
De grondexploitatie is per balansdatum 31 december 2016 geliquideerd. Er zijn verplichtingen opgenomen voor de afrondende werkzaamheden. Resteert risico voor claims planschade. Het bedrag is overgenomen uit de grondexploitatie. | |
5. REMU claim n.a.v. verkoop van aandelen Eneco | |
Omschrijving | REMU claim n.a.v. verkoop van aandelen Eneco |
Impact | PM |
Bij de verkoop van de aandelen in Eneco Groep N.V. (hierna Eneco) in 2020 is de koper gevrijwaard van de claim van de oud-aandeelhouders van REMU N.V. (hierna REMU). Samenvattend stelt REMU dat Eneco door het juridisch verzet tegen de Splitsingswet verhinderd heeft dat Eneco vóór 31 december 2010 geprivatiseerd is en dat REMU daardoor een contractueel afgesproken privatiseringsvergoeding niet ontvangen heeft. Eneco betoogt op hoofdlijnen dat Eneco, inclusief REMU, niet vóór 31 december 2010 verkocht is en dat de aandeelhouders daartoe ook geen plan hadden. De hoogte van claim bedraagt nominaal EUR 133 miljoen. De totale claim bedraagt het nominale bedrag vermeerderd met de wettelijke handelsrente vanaf 1 juli 2009. Omdat de kans van de claim dus als laag wordt ingeschat wordt dit als PM post opgenomen en wordt geen bedrag opgenomen. | |
6. Herverdeling van Gemeentefonds en verruiming belastinggebied gemeenten | |
Omschrijving | Herverdeling van Gemeentefonds en verruiming belastinggebied gemeenten. |
Impact | PM |
Herverdeeleffecten onderhoud gemeentefonds vanaf naar verwachting 2022. Verruiming van het belastinggebied van gemeenten is wellicht aan de orde in de volgende kabinetsperiode. Hier is zowel sprake van kansen als bedreigingen voor de gemeente. | |
7. Open einde regelingen / decentralisatie taken Rijk | |
Omschrijving | Open einde regelingen / decentralisatie taken Rijk |
Impact | Hoog |
Open einde regelingen / decentralisatie taken Rijk (zoals Jeugdzorg, WMO, WWB, leerlingenvervoer, Paswerk). Voor inschatting van het structurele risico wordt 10% van de variabele lasten sociaal domein berekend. | |
8. Explosievenopsporing | |
Omschrijving | Mogelijk zijn incidenteel extra middelen nodig voor explosievenopsporing en -ruiming. |
Impact | Midden |
Het berekende risico is € 150.000 | |
9. Coronacrisis | |
Omschrijving | Voorjaar 2020 wordt de wereld geconfronteerd met de coronacrisis, met naast veel menselijk leed, onzekere financieel-economische gevolgen. Tot de crisis wegebt zullen er tegenvallers zijn in geraamde opbrengsten en zullen wellicht extra kosten gemaakt moeten worden. Naast incidentele gevolgen zijn er mogelijk ook structurele gevolgen. |
Impact | PM |
Meer lasten en minder baten in 2021, mogelijk een structurele doorwerking. Zie heronder voor een nadere toelichting. | |
10. Risico's laag en onbekend | |
Omschrijving | Conform de nota Weerstandsvermogen en risicobeheersing 2015 wordt voor risico's laag en onbekend 3% van de beïnvloedbare lasten berekend. |
Impact | Laag |
Weerstandsvermogen risico's laag en onbekend (3% van beïnvloedbare lasten) | |
Nadere toelichting risico 9: Coronacrisis
De uitbraak van het coronavirus COVID-19 eind februari 2020 heeft grote impact op de Nederlandse samenleving en ook op de gemeente Bloemendaal. Bij het nemen van maatregelen stond en staat nog steeds de gezondheid van onze medewerkers en anderen voorop. Vanzelfsprekend hebben de getroffen maatregelen ook grote gevolgen voor gemeente Bloemendaal. Die gevolgen kunnen zich voordoen op meerdere gebieden, zowel op het vlak van bedrijfsvoering als financieel.
Denk hierbij onder andere aan:
- Beperking in de uitvoering van de primaire taken door ziekte van medewerkers;
- Hogere kosten vervanging wegens ziekte voor cruciale dienstverlening;
- Ontstaan van vertraging in de uitvoering van projecten ten opzichte van de begroting. Deze vertraging kan tevens effect hebben op de hoogte van de Algemene Uitkering daar hier sprake is van een samen trap op/af systematiek;
- Extra kosten voor voorzieningen om massaal thuis te werken;
- Risico ten aanzien van inbaarheid van gemeentelijke belastingen en retributies 2020;
- Risico open-einde regelingen (krijgen in den lande al signalen dat zorgaanbieders, aanbieders huishoudelijke hulp, aanbieders vervoersvoorzieningen ook bij “no show” doorfactureren;
- Toename aanvragen BBZ, bijstand etc. etc. (extra capaciteitsvraag ambtelijke organisatie);
- Risico gewaarborgde geldleningen (sportclubs etc.);
- Risico dat subsidies naar organisatie voor 2020 ontoereikend zijn daar deze partijen geen/minder inkomsten hebben;
- Risico oplegging toeristenbelastingen 2020 en inning van nog op te leggen aanslagen over 2019;
- Risico lagere parkeeropbrengsten 2020;
- Risico op achterblijven legesopbrengsten (bouwleges etc.) 2020;
- Risico op inbaarheid/kwijtschelding huuropbrengsten 2020 (dorpshuizen, sportvereniging);
- Bovenstaande risico’s kunnen ook spelen bij verbonden partijen, welke ook haar impact mogelijk heeft op de gemeente;
- Risico vertraging grondverkopen;
- Risico op inning openstaande debiteuren en leningen ultimo 2019.
Inmiddels heeft gemeente Bloemendaal maatregelen genomen om onder deze omstandigheden uitvoering te geven aan de primaire taken. Het ontbreekt op het moment van opmaken van het jaarverslag en de jaarrekening nog aan voldoende informatie over de consequenties om een financiële risicoberekening te maken voor de organisatie. De gemeente Bloemendaal zal nauwgezet de impact volgen en actief de gemeenteraad hierover informeren.